Afscheid nemen
Hans is dementerend, maar er is best nog wel een gesprek mogelijk. Via de arts kom ik met zijn vrouw in contact en zij vindt het zo moeilijk om afscheid te nemen. Ze weet niet hoe ze het moet doen. In de paar gesprekken die ik heb, blijkt dat ze best wel wat pijnpuntjes hebben met z’n tweeën. Ik bezoek ze een paar keer, maar de tijd blijkt te kort. Ik bied aan om een
afscheidsbijeenkomst te houden voor de intimi rond hem heen. Hij kan nu elke dag overlijden en de familie komt samen. Ik maak een kring rond de stervende en vertel dat het leven als een zee is, met woelige golven. Om goed te kunnen overgaan moet men die golven tot bedaren kunnen brengen en misschien zelfs van de zee een spiegel proberen te maken. Als dat gebeurt is er echte vrede en kan men ook in vrede en veel makkelijker gaan. Dit geldt voor degene die vertrekt, maar ook voor de achterblijvers. Om tot echte vrede te komen vraag ik de mensen de ogen te sluiten en in stilte te vergeven, dank te zeggen,vergeving te vragen en liefdevolle gedachten naar elkaar toe te zenden. Als men klaar is mag men de ogen weer openen.
Ik heb eens meegemaakt dat deze stilte een kwartier duurde. Nadat iedereen de ogen geopend had, stelde ik voor om het Onze Vader te zeggen. Hans had niet een levensgeschiedenis van grote godsvrucht, maar het Onze Vader was altijd wel een gebed wat voor hem belangrijk was. Het zou ook anders kunnen zijn, een dichter, een filosoof enzovoort.
Na het Onze Vader vraag ik de mensen naar Hans toe te gaan, beide handen op zijn hoofd te leggen en te zeggen: “lieve Hans, vader, opa, ga in vrede.”. Je hoeft het niet hardop te zeggen, je mag het ook denken of fluisteren.
Ik zelf heb ervaren dat spreken, maar ook denken, een energie is, waarbij mensen elkaar kunnen bereiken.
Denken in energie maakt communicatie veel ruimer.