Stichting Lumen

Voor stervensbegeleiding

Vijf stadia emoties bij sterven

Wanneer iemand te horen krijgt dat het einde nadert, brengt dat veel emoties met zich mee. Dit zijn vaak herkenbare emoties, maar omdat de situatie waarin ze gevoeld worden onomkeerbaar is, zijn ze vaak heel heftig. Hoewel iedereen op een eigen manier met deze vorm van rouwverwerking omgaat, is er volgens arts en psychiater Elisabeth Kübler-Ross wel een vast patroon te onderscheiden. 

Lees meer: Vijf stadia emoties bij sterven

Het fysieke levenseinde

Er zijn twee vormen van levenseinde: het langzame levenseinde en het acute levenseinde. Bij het langzame levenseinde heeft het lichaam genoeg tijd om alle fasen van sterven te doorlopen, bij het acute levenseinde is er sprake van acute doodsoorzaak, zoals een trauma. Ieder levenseinde is verschillend, dus de hieronder volgende beschrijving is slechts een indicatie van hoe het sterven zou kunnen verlopen. 

Lees meer: Het fysieke levenseinde

Spiritualiteit rond het sterven

Naast het fysieke sterven, zoals hierboven beschreven, is er volgens het Tibetaans boeddhisme ook sprake van een psychisch en spiritueel sterven. Bij het psychische sterven is er sprake van beweging van dominante gevoelens en gedachten uit respectievelijk de buik en het hoofd naar het hart. Bij het spiritueel sterven zijn denken en voelen één geworden. 

Lees meer: Spiritualiteit rond het sterven 

Vier fasen rouwverwerking nabestaanden

Wanneer de patiënt overleden is, krijgen de nabestaanden te maken met een herhaling van de periode van emoties die de stervende doormaakte. Iedere rouwverwerking is anders, maar ook hier is een algemeen patroon zichtbaar. 

Lees meer: Vier fasen rouwverwerking nabestaanden